Onze steden evolueren constant. Vlaams parlementslid Mercedes Van Volcem, lid van de commissie stedelijk beleid onderzocht de trends in deze steden. “De bevolkingsaantallen en de financiering van de steden zijn belangrijke parameters voor het Vlaams Stedelijk beleid. De bevolking in Brugge groeide met 0,8 procent sedert 2000. Dat is zeer weinig in vergelijking met de meeste andere steden. De laatste jaren is er wel een trendbreuk, met meer inwoners. Dit loopt parallel met de realisatie van bijkomende studentenhuisvesting. Brugge kampt met een vergrijzingsgolf, ook te merken aan het aantal 20 tot 29 jarigen en het aantal 30 tot 39 jarigen en het aantal 0 tot 9-jarigen die de stad verlaten, terwijl het totaal aantal mensen lichtjes stijgt. 

Ter vergelijking: Kortrijk groeide met 0,6%, Oostende met 4,5% en Roeselare met 8,5%. De bevolking van Antwerpen, Gent en Leuven groeide de voorbije 13 jaar met meer dan 10%.

Voor stadsvernieuwing kreeg Brugge quasi geen financiering van de Vlaamse Overheid: men kreeg de afgelopen 7 jaar 57 000 euro. Een schril contrast met andere centrumsteden die miljoenen opstreken voor stadsvernieuwing. Het inkomen van de Bruggeling is gelukkig bij de hogere van de centrumsteden waardoor de Brugse financiën niet helemaal in het gedrang komen. Dit zal in de toekomst steeds moeilijker worden gezien we een steeds minder actieve bevolking zullen hebben. Brugge moet dat tij trachten te keren.” aldus Van Volcem.

“De inkomsten van de Bruggeling stegen de afgelopen jaren het meest. Brugge is een witte stad daardoor zijn er minder kinderen en minder grote gezinnen.  Het is de grote uitdaging om jongeren hier te houden door unieke opleidingen aan te trekken, door voldoende kwalitatieve studentenhuisvesting en door werkgelegenheid. Ik denk bijvoorbeeld aan de site Kinepolis en de noodzaak aan bijkomende bedrijventerreinen.  Zeebrugge zou zich tevens beter moeten positioneren in de Deltaregio. Positieve zaken in Brugge zijn veiligheid, groen en grote leefbaarheid. Brugge moet af van zijn saai imago.” stelt de Brugse politica.

“Brugge kreeg als derde grootste stad van Vlaanderen het minste middelen vanuit het Vlaams Stedenfonds. Nochtans heeft de stad vernieuwing nodig. Het is tijd voor een inhaalbeweging.”

 “In de toekomst zullen nog meer inwoners naar de steden trekken.  Dit vergt een daadkrachtig stedenbeleid. Overal is de effectieve groei groter dan de bevolkingsprojecties van 2008 waarop men het toekomstig beleid baseert. Dit vergt een aangepast Vlaams beleid om de wachtlijsten weg te werken.  In steden zoals Brugge en Kortrijk is er geen grote aangroei en tegelijkertijd vergrijzing. In Oostende is er vooral vergrijzing. West-Vlaanderen valt buiten de ruit van de werkgelegenheid. Dit maakt het voor hoogopgeleide jongeren minder aantrekkelijk om er te wonen. Toch zouden de West-Vlaamse steden zich samen met Rijsel, Parijs en Londen verder kunnen ontwikkelen.” verduidelijkt Van Volcem.

“De Vlaamse Regering moet een daadkrachtig stedenbeleid voeren waarbij de focus ligt op de versterking van elke centrumstad. Stedenbeleid betekent niet enkel stadsvernieuwing maar ook ruimte om te wonen en werkgelegenheid. Daar wringt vandaag het schoentje. De Vlaamse regering is niet berekend op deze explosieve groei. Als de bevolkingsprojecties nu reeds niet kloppen dan zal ook het ruimtelijk beleid aangepast moeten worden. Hoe zal men die extra nood aan woningen voorzien?”

“Het is een uitdaging om jongeren uit de middenklasse in je stad aan te trekken. Dit zorgt voor welvaart en zo kan je als stad herverdelen. Belangrijk in je stedenbeleid is ook leefbaarheid, groen en vlotte mobiliteit.”

Het stedelijk beleid focust zich voornamelijk op de 13 centrumsteden: Brugge, Antwerpen, Gent, Kortrijk, Roeselare, Oostende, Aalst, Leuven, Turnhout, Hasselt, Genk, Mechelen en Sint-Niklaas.

Studentensteden groeien aan

De algemene bevolkingsevolutie in de centrumsteden toont heel wat stijgers. De bevolking van Antwerpen, Gent en Leuven groeide de afgelopen 13 jaar met meer dan 10%. De bevolking in Brugge en Kortrijk blijft zo goed als gelijk in de voorbije 13 jaar. “Het beeld wordt diverser als we kijken naar het aantal jongeren en jonge gezinnen die zich in de stad gaan vestigen. Vooral de grote studentensteden groeien aan. Opmerkelijk is dat Brugge de laatste jaren de trend keerde en opnieuw aangroeit in bevolking. Dit loopt opvallend gelijk met de realisatie van bijkomende studentenhuisvesting in de West-Vlaamse hoofdstad.” aldus Van Volcem.

Relatieve evolutie bevolking

Aalst	7,3%
Antwerpen	12,6%
Brugge	0,8%
Genk	3,9%
Gent	10,7%
Hasselt	9,6%
Kortrijk	0,6%
Leuven	11,0%
Mechelen	9,1%
Oostende	4,5%
Roeselare	8,5%
Sint-Niklaas	6,7%
Turnhout	7,7%

 Vergroening en vergrijzing

 “De steden tonen een zeer diverse tendens op vlak van het aantal jongvolwassenen en jonge gezinnen die de stad tegemoet komen ofwel verlaten.  Antwerpen, Gent, Leuven en Mechelen is het populairst bij jongvolwassenen en jonge gezinnen.  In Brugge is er voor beiden een sterke daling. Ook Genk, Kortrijk en Oostende zien heel wat jonge gezinnen vertrekken.  Roeselare en Turnhout slagen er wel in 20 tot 29 jarigen aan zich te binden, maar zien dan weer 30 tot 39- jarigen vertrekken.” aldus Mercedes Van Volcem.

Voor het aantal jongvolwassenen (20-29 jarigen) zien we een heel sterke toename in de steden Antwerpen (+25 %), Gent (+21%), Leuven (+22%) en Mechelen (+14%). Vooral Brugge (-8%) en Genk (-7%) kennen een redelijk grote daling van het aantal jongvolwassenen. Voor het aantal jonge gezinnen (30-39 & 0-9 jarigen) krijgen we een heel genuanceerd en verscheiden beeld over de centrumsteden. Dit beeld sluit voor een deel aan bij de evoluties rond jongvolwassenen. Vooral in Antwerpen (+22%), Gent (+14%), Leuven (+8%) en Mechelen (+6%) is er een sterke toename van het aantal 30-39 & 0-9 jarigen. Brugge kent de sterkste daling (-15%), en ook Genk, Kortrijk en Oostende kennen een duidelijke daling (elk -11%).

 Antwerpen groeit divers
Antwerpen kent de grootste bevolkingsgroei. De grootstad kent veel inkomende migratie en ook het geboortecijfer ligt er hoog. Uit onderzoek blijkt bovendien dat meer dan de helft van de kinderen van 0 tot 17 jaar een vreemde herkomst heeft. Mensen van vreemde origine blijken meer kinderen op de wereld te zetten dan autochtone Belgen. Zij zorgen met andere woorden voor het nodige evenwicht in de bevolkingspiramide. Uit cijfers van 2011 blijkt dat bij de 0 tot 5 jarigen  er in Antwerpen 24 912 kinderen met een vreemde herkomst zijn en 16 847 zonder vreemde herkomst. 

Evolutie 2000-2012	20-29 jarigen	30 tot 39 jarigen en 0 tot 9 jarigen
Aalst	0,3%	-2,2%
Antwerpen	24,7%	21,8%
Brugge	-8,3%	-15,2%
Genk	-6,5%	-10,5%
Gent	20,9%	13,9%
Hasselt	0,8%	1,9%
Kortrijk	0,8%	-11,0%
Leuven	21,6%	8,3%
Mechelen	14,4%	6,4%
Oostende	-1,0%	-11,4%
Roeselare	3,2%	-3,3%
Sint-Niklaas	1,3%	1,0%
Turnhout	4,1%	-5,0%

Vlaams Stedenfonds

 “De verdeling van de middelen uit het Stedenfonds over de verschillende steden ligt vast bij decreet. Tien procent van het fonds wordt voorbehouden voor de VGC. Vervolgens wordt drie vierde gereserveerd voor Antwerpen en Gent. De verdeling van de middelen over de 13 centrumsteden wordt onder andere bepaald op basis van de bevolkingsaangroei. Antwerpen en Gent krijgen dus het leeuwendeel van het stedenfonds. Genk, Mechelen en Oostende krijgen relatief gezien ook meer financiering per inwoner dan de anderen, dat is historisch zo gegroeid, maar wordt gestaag afgebouwd.” besluit Van Volcem.

 Geld voor stadsvernieuwingsprojecten: tijd voor inhaalbeweging voor Brugge

De Vlaamse regering voorziet ondersteuning voor stadsvernieuwingsprojecten. Het gaat enerzijds over projectsubsidies en er zijn ook conceptsubsidies. “Voor de periode 2005-2013 valt vooral de hoge ondersteuning voor Gent en Antwerpen op. Brugge en Hasselt kregen quasi niets voor stadsvernieuwingsprojecten. “Brugge kreeg als derde grootste stad van Vlaanderen zelf het minst van alle centrumsteden. Nochtans heeft de stad vernieuwing nodig. Het is tijd voor een inhaalbeweging.” stelt Van Volcem.

Subsidies	Project	Concept	Totaal
Aalst	3000000	120000	3120000
Antwerpen	13600000	297000	13897000
Brugge	0	57000	57000
Genk	3000000		3000000
Gent	12560000	60000	12620000
Hasselt	0	117000	117000
Kortrijk	5300000		5300000
Leuven	5360000	60000	5420000
Mechelen	1300000	117000	1417000
Oostende	3000000	60000	3060000
Roeselare	2200000	57000	2257000
Sint-Niklaas	1800000	60000	1860000
Turnhout	3200000	60000	3260000

Eerder deed Van Volcem onderzoek naar de inkomens en woningprijzen in de verschillende centrumsteden. Dit geeft de volgende, meest recente cijfers:

	Inkomen 2010
1	Leuven	18010
2	Hasselt	17736
3	Aalst	17372
4	Brugge	17256
5	Mechelen	16665
6	Gent	16200
7	Turnhout	16148
8	Kortrijk	16105
9	Roeselare	16085
10	Sint-Niklaas	15963
11	Oostende	15822
12	Antwerpen	14506
13	Genk	13992

 

Woningprijzen 2011
1	Kortrijk	161496
2	Roeselare	172668
3	Aalst	177333
4	Sint-Niklaas	181045
5	Genk	185539
6	Oostende	190570
7	Turnhout	191404
8	Mechelen	198957
9	Hasselt	209173
10	Gent	213427
11	Antwerpen	224219
12	Brugge	227984
13	Leuven	277188

 

 

 

 

 

 

 

 

Stijging Inkomen 2005-2010
1	Brugge	18,31%
2	Genk	15,92%
3	Roeselare	15,90%
4	Oostende	15,72%
5	Hasselt	15,50%
6	Mechelen	14,38%
7	Aalst	14,15%
8	Kortrijk	14,11%
9	Turnhout	12,97%
10	Sint-Niklaas	12,59%
11	Gent	11,86%
12	Antwerpen	11,20%
13	Leuven	9,70%

 

Stijging Woningprijzen 2005-2011
1	Turnhout	32,3%
2	Oostende	38,7%
3	Hasselt	39,7%
4	Genk	40,9%
5	Brugge	42,3%
6	Leuven	42,7%
7	Aalst	45,2%
8	Antwerpen	45,9%
9	Sint-Niklaas	46,2%
10	Mechelen	53,4%
11	Kortrijk	55,5%
12	Roeselare	60,2%
13	Gent	61,1%

 

 

 

 

 

 

 

 

		Inkomen 2010	Woningprijzen 2011	Factor
1	Kortrijk	16105	161.496	10,03
2	Aalst	17372	177.333	10,21
3	Roeselare	16085	172.668	10,73
4	Sint-Niklaas	15963	181.045	11,34
5	Hasselt	17736	209.173	11,79
6	Turnhout	16148	191.404	11,85
7	Mechelen	16665	198.957	11,94
8	Oostende	15822	190.570	12,04
9	Gent	16200	213.427	13,17
10	Brugge	17256	227.984	13,21
11	Genk	13992	185.539	13,26
12	Leuven	18010	277.188	15,39
13	Antwerpen	14506	224.219	15,46

 

 

 

 

 

 

 

 

Vergelijk je alle gegevens dan kan je volgende conclusies trekken:

– Kortrijk is de tegelijkertijd de goedkoopste stad voor woningen en is het meest betaalbaar.  Doordat de bevolking er niet significant aangroeit is er minder opwaartse druk voor de woningprijzen.

– Terwijl de bevolking in Aalst en Roeselare aanzienlijk aangroeit (meer dan 5%) komt de betaalbaarheid van de woningen niet in het gedrang.

– De minst betaalbare steden kenden de afgelopen jaren enorme stijgingen wat betreft hun inwonersaantal: Antwerpen en Leuven groeiden met meer dan 10% inwoners en dit is te merken aan de woningprijzen…