De Studiedienst van de Vlaamse Regering maakt projecties van de bevolking en de huishoudens voor Vlaamse steden.  In januari 2015 gaf men nieuwe projectieresultaten vrij voor de periode 2015-2030. Deze projecties vertrekken van de stand van de bevolking en de huishoudens op 1/1/2014 en geven een jaarlijkse vooruitberekening die reikt tot 1/1/2030. In dat opzicht zijn er cijfers beschikbaar over het aantal alleenwonenden per stad.

In 2014 was Leuven de absoluut koploper in het huisvesten van het aantal alleenwonenden: zo’n  47% van de huishoudens bestond uit één persoon. In Oostende en Antwerpen was dat 45% gevolgd door 43% Gentse huishoudens die zich alleen handhaven. Genk telde dan weer het minste aantal: slechts 1 op 4 Genkse huishoudens is bemant met 1 persoon.  Voor de meeste steden tonen cijfers uit het verleden (1990, 2000, 2010) een stijgende trend. Ook in de toekomst (2020, 2025, 2030) zal het aantal alleenwonenden in de meeste steden toenemen.  Uitzonderingen Antwerpen, Leuven en in mindere mate Gent vertonen een stagnerende trend, waardoor het totaal van de centrumsteden ook stagneert tot 40%. De cijfers tonen het aantal mensen die officieel alleen gedomicilieerd zijn. Wat hun relationele status is, is niet gekend. De cijfers zijn belangrijk in de context van het welzijnsbeleid van elke stad, bvb. in de strijd tegen vereenzaming.

In het jaar 2014 woonden circa 293 000 van de 1 606 000 mensen in de centrumsteden alleen. Dat is 18,3% van de mensen of maar liefst 40 procent van de 729.116 huishoudens in de stad.   In 1990 was dat nog 36% van diezelfde stedelingen. In de toekomst voorspellen de SVR-projecties van de Vlaamse Regering een stagnatie tot 40% van het aantal huishoudens dat slechts uit één persoon bestaat. Ook nieuwe woonvormen winnen aan populariteit. De mentaliteit is anders. Je hoeft al lang geen relatie meer te hebben om met twee vrienden samen een huis te huren.

Onderlinge verschillen

Sommige centrumsteden tellen dubbel zoveel alleenwonenden dan andere centrumsteden. Leuven is absolute koploper met bijna de helft (47%) van alle huishoudens in 2014. Het gaat over 23,3% van de totale bevolking. Ook Oostende (45%) en Antwerpen (45%) vertonen heel wat alleenwonende huishoudens. In Oostende is de vergrijzing en zelfs verzilvering een belangrijke factor die leidt tot meer alleenwonenden. Leuven zal als studentenstad ook wel enig effect ondervinden van mensen die na hun studies weliswaar alleen blijven plakken.

Bekijken we de samenstelling van de bevolking op basis van gegevens van de FOD statistiek dan zien we dat steden als Genk, Roeselare, Sint-Niklaas en Mechelen bovengemiddelde waardes optekenen wat jongeren (5 tot 19 jaar) betreft. Dit resulteert in een lager aantal alleenwonenden. Jongeren wonen immers niet alleen. In Genk woont slechts één op de tien gezinnen alleen.

Aantal alleenstaanden ten opzichte van het aantal gezinnen

* Tot en met 2014 zijn het officiële cijfers, vanaf 2015 betreft het projecties van de studiedienst van de Vlaamse Regering.

Meer alleenwonende vrouwen

Ook het aandeel vrouwen en mannen die alleen wonen is gekend per centrumstad. Brugge (56%) blinkt uit als het gaat over het aantal alleenwonende vrouwen. Slechts twee steden, Leuven en Antwerpen tellen meer alleenwonende mannen dan vrouwen. Het groter aandeel vrouwen in de centrumsteden kan voor een belangrijk deel verklaart worden door de hogere levensverwachting van de vrouwen.

In de strijd tegen de vereenzaming van onze samenleving is een goede monitoring en opvolging van het aantal alleenwonenden per stad en per leeftijdsgroep noodzakelijk.