Tag: vlaams volksvertegenwoordiger

Vlaams Parlement

Private huurprijzen in vergelijking met sociale woningen te duur voor wie recht heeft op sociale woning

BRUSSEL – Iemand in een sociale woning betaalt gemiddeld 334 euro per maand. Iemand die er recht op heeft en huurt op private markt 750 euro. Dat verschil is te groot. Met parlementaire vragen aan het adres van minister Diependaele stelde ik het probleem van het aanbodtekort op onze (sociale) woonmarkt nog eens aan de kaart. 

Bekijk mijn tussenkomst in het Vlaams Parlement:

Vlaams Parlement

Ingrijpende renovatie? Een jaar extra tijd om je oude woning te verkopen

ingrijpende renovatie jaar extra de tijd om oude woning te verkopen

“Vanaf nu kunnen mensen die een oude woning verkopen en een nieuwe renoveren drie jaar genieten van een verlaagd tarief van de registratierechten. Een woning renoveren in 2 jaar wordt voor veel mensen steeds moeilijker, doordat de bouwmaterialen vertraging oplopen. Er werd beslist om de registratierechten van 1% met een jaar te verlengen. Wie de grondige renovatie van een nieuwe woning aangaat, krijgt om de oude woning te verkopen nu drie jaar de tijd.”

Drie jaar in plaats van twee kunnen mensen die een oude woning verkopen en een nieuwe renoveren van een verlaagd tarief van de registratierechten genieten. Kocht je in Vlaanderen een enige woning? Dan betaal je sinds 2022 3% in plaats van 6% registratierechten. Wie een grondige energetische renovatie aangaat betaalt 1%. Enkel kopers die één woning of hun tweede woning/bouwgrond binnen de twee jaar verkopen kunnen van dit tarief genieten. Dit wordt nu opgetrokken naar binnen de drie jaar.

“We moeten rekening houden met de vertraagde leveringen van veel bouwmaterialen. Hierdoor is het voor veel mensen een stuk moeilijker om hun renovatie binnen de twee jaar af te hebben. Om kopers die willen renoveren te ondersteunen wordt deze termijn van twee jaar nu verlengd naar drie jaar.” Dit gebeurt automatisch voor de termijnen van twee jaar die al opgestart zijn, kopers moeten hier zelf niets voor doen.

Vlaams Parlement

Zonneparken op landbouwgrond

BRUSSEL – Met een subsidieknip voor grote zonnedaken van vóór 2013 wil minister Demir 1,2 miljard euro besparen om de stroomfactuur van alle Vlamingen te verlichten. De stroomfactuur verlichten kan echter ook door het aanbod zonnepanelen te vergroten.

Zonneparken op landbouwgrond

Op 25 augustus kopte de krant De Tijd dat 2.000 bedrijven hun subsidies voor zonnepanelen dreigden te verliezen door de subsidieknip. Met deze maatregel focust minister van omgeving en energie Zuhal Demir op de overgesubsidieerde mega-installaties in handen van grote bedrijven. De kritische drempel van 200.000 euro wordt gehanteerd. In februari kondigde de minister aan dat ze 1,2 miljard euro wil besparen op de stroomfactuur door de historische steun stop te zetten aan zonnedaken van voor 2013.

De subsidieknip heeft als doel de druk op de stroomfactuur van alle Vlamingen te verlichten. Een uitbreiding van het aanbod van zonnepanelen kan echter ook het gewenste effect teweegbrengen. Dat zou meer onafhankelijkheid van energieleveranciers betekenen. In de huidige context verdient dat zeker om overwogen te worden. Nederland en Duitsland bijvoorbeeld zien het aantal grote zonneparken alvast toenemen. Hier liggen bijvoorbeeld ook kansen voor landbouwers. Hun landbouwgrond kan op die manier rendement opleveren én vele gezinnen in de omgeving van stroom voorzien.

Volg hier mijn parlementaire initiatieven.

Ik stelde de minister hierover een aantal vragen. Vind deze, en haar antwoorden, hieronder terug.

Brugge

Mijn Verbouwlening aanvragen kan vanaf 1 september

Op 8 juli werden de details voor de ‘Mijn Verbouwlening’ door de Vlaamse Regering goedgekeurd. Deze kan aangevraagd worden vanaf 1 september.

Mijn VerbouwLening aan te vragen vanaf 1 september.

Mijn VerbouwLening zal vanaf 1 september 2022 de Energielening vervangen. Ook de Energielening+ (voor zij die hun woning of appartement via erfenis of schenking verwerven) zal in de Mijn VerbouwLening geïntegreerd zijn.

Op 8 juli streek de Vlaamse Regering de laatste plooien glad voor de ‘Mijn VerbouwLening’. Met deze goedkope lening kunnen mensen met de laagste en middeninkomens tot 60.000 euro lenen aan gunstige voorwaarden. De Vlaamse Regering voorziet deze legislatuur bijna 500 miljoen euro voor deze maatregel.

Eerder al verenigde de Vlaamse Regering de energie- en woonpremies tot de Mijn VerbouwPremie. Samen met de Mijn VerbouwLening moet deze een renovatiegolf in Vlaanderen ondersteunen. Hiermee hoopt de Vlaamse Regering de kwaliteit en energiezuinigheid van het Vlaamse huurpatrimonium te verbeteren.

Concreet krijgt de aanvrager een korting tot 3 procent op de marktrentevoet. Met de huidige rentevoeten zal de lening dus renteloos zijn. De rentevoeten zijn wel opnieuw aan het stijgen, maar pas wanneer de rentevoet boven de 3 procent gaat, zal er positieve rente worden aangerekend. De rentevoet wordt één keer per jaar aangepast.

Wie een lening afsluit voor 60.000 euro op de maximale termijn van 25 jaar kan in de huidige situatie een rentevoordeel doen tot 25.000 euro.

Voor wie?

Particuliere eigenaar-bewoners uit de laagste en middelste inkomenscategorie van Mijn VerbouwPremie (inkomen vermeld op laatst beschikbare aanslagbiljet op moment van aanvraag).

De Inkomensgrenzen werden als volgt bepaald:

  • Alleenstaande: maximaal inkomen van 46.170 euro.
  • Alleenstaande met 1 persoon ten laste of koppel zonder persoon ten laste: maximaal inkomen van 65.960 euro. Dit bedrag wordt met 3.700 euro verhoogd per persoon extra ten laste.

Particuliere verhuurders

A) Via sociaal verhuurkantoor

Overeenkomst met SVK moet voorgelegd kunnen worden.

B) Via geconventioneerde verhuur (particulier)

Maximale huurprijs mag niet boven 900 euro liggen (1.000 euro in centrumsteden).

Afhankelijk van de hoogte van de lening, dient er gedurende 9 jaar een maandelijkse korting gegeven te worden op de huurprijs van 20 euro (bij lening tot 15.000 euro), 40 euro (bij lening tot 30.000 euro), 60 euro (bij lening tot 45.000 euro) of 80 euro (bij lening tot 60.000 euro).

Particulieren die een woning verwerven via erfenis of schenking

Zoals gesteld, zal u bij schenking of erfenis van een onroerend goed géén beroep meer kunnen doen op de Energielening+. Deze zal, op basis van het inkomen,  binnen de Mijn VerbouwLening geïntegreerd worden.

Niet commerciële instellingen of coöperatieve vennootschappen (bijv. vzw’s)

Voor gebouwen waarop ze een zakelijk recht hebben, en voor eigen gebruik aanwenden.

Woningen die worden verhuurd via SVK.

Wooneenheden die worden verhuurd via geconventioneerde huur (pariculiere verhuur).

Verenigingen van mede-eigenaars

Een VME kan beroep doen op Mijn VerbouwLening met een looptijd tot 25 jaar en met leenbedragen tot 60.000 euro voor het gebouw aangevuld met 25.000 euro per appartement.

Welke werken?

  • Dakrenovatie (beperkt tot bedrag op de factuur, incl. BTW)
  • Buitenmuurrenovatie (beperkt tot bedrag op de factuur, incl. BTW)
  • Renovatie van buitenschrijnwerk (beperkt tot bedrag op de factuur, incl. BTW)
  • Renovatie van vloeren en funderingen (beperkt tot bedrag op de factuur, incl. BTW)
  • Binnenrenovatie (met een maximum factuurbedrag van 5.000 euro + btw)
  • Elektriciteit en sanitair (met een maximum factuurbedrag van 7.500 euro +btw)
  • (hybride) warmtepomp (beperkt tot bedrag op de factuur, incl. BTW)
  • Warmtepompboiler (beperkt tot bedrag op de factuur, incl. BTW)
  • Zonneboiler (beperkt tot bedrag op de factuur, incl. BTW)
  • Condensatieketel op gas (enkel van toepassing voor de laagste inkomensgroep, beperkt tot bedrag op de factuur, incl. BTW, aan te vragen tot 30-06-2026)
  • Zonnepanelen (beperkt tot bedrag van de factuur, incl. BTW).

Wil je meer weten over de nieuwe Mijn VerbouwLening? Klik hier.

Brugge

Vastgoedmarkt koelt af: het moment om te kopen is nu!

De vastgoedmarkt koelt af. Het Inflatiepeil ligt hoger dan de rente op een hypothecaire lening. Als jongeren ertoe in staat zijn, moeten ze nu kopen!   

Vastgoedmarkt koelt af

Met meer dan 12 jaar ervaring als Vlaams parlementslid hoop ik dat mijn advies gehoord wordt. De vastgoedmarkt koelt af en de hypothecaire rente ligt lager dan de inflatie. De aankoop van een woning of het aangaan van een lening verder uitstellen laat de opportuniteit roerloos voorbijgaan.

Een voorbeeldje om mijn uitspraak kracht bij te zetten. De rente op het aangaan van een hypothecaire lening verschilt uiteraard per verlener. Laten we daarom in dit voorbeeld deze rente vastpinnen op twee procent. Het inflatiepeil stellen we vast op tien procent om gemakkelijk te rekenen. Gelet op bovenstaande gegevens vertegenwoordigt een lening vandaag van 200.000 euro volgend jaar slechts 180.000 euro. Anders gesteld zal uw maandelijkse aflossing van 1.200 euro over 20 jaar gelijk blijven, terwijl uw inkomen wel met tien procent stijgt volgens de index.

Met dit simpel voorbeeldje in het achterhoofd denken jongeren best nog even na of ze de aankoop van een woning nog langer willen uitstellen.  

Brugge

Hoe gaat het met het sociaal woonbeleid in Brugge?

  • 4.302 sociale woningen in Brugge
  • 4.670 wachtenden op een sociale woning

BRUGGE – In Brugge waren in 2020 twee sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) actief: de Brugse Maatschappij voor Huisvesting (BMH) en Vivendo. De fusie-SHM blijft de naam Vivendo behouden en bestaat sinds 15 december 2021. Tijd voor een stand van zaken met betrekking tot de sociale woningen in Brugge.

Tabel 1 Hoeveel sociale wooneenheden per woonactor?

WoonactorAantal woningen
SHM Brugse Maatschappij voor Huisvesting2.297
SHM Vivendo1.554
SVK Sovekans161
SVK – vereniging Brugge238
Lokaal bestuur52
Totaal4.302

In 2020 staan er in totaal 4.670 unieke kandidaat-huurders met voorkeursgemeente Brugge op de wachtlijst. 4302 sociale woningen zijn beschikbaar in Brugge anno 2020.

Tegen eind 2023 zouden 182 huur – en koopwoningen bijgebouwd worden. Daarnaast zijn er 6 woningen voor andersvaliden die bij komen in Sint-Michiels in Veeweide. Er wordt in 85 huurwoningen de centrale verwarming aangepakt. De renovatie van 137 appartementen en 10 woningen staat op til. Ook 6 woningen in Sint-Andries zullen gerenoveerd worden en krijgen een geïsoleerd plat dak.

Tabel 2 Bijkomende sociale woningen en renovaties: een overzicht.

OmschrijvingAanvang werkenVoorziene einddatum
opbouw van 23 koop- en 26 huurwoningen te Brugge (Koolkerke), Zagersweg en Noorweegse Kaai1/12/202023/07/2022
vervangingsbouw van 5 huurwoningen te St.-Pieers, Hazelaarstraat 32 & 34, Poelweg 22 en Wilgenstraat 19 – 216/01/2020niet gekend
nieuwbouw van 36 huurwoningen met bijhorende parkeergarage te Assebroek, “Den Tir” Oude Kortrijkstraat9/12/201923/07/2021
vervangingsbouw van 6 woningen voor andersvaliden te Brugge (Sint-Michiels), Veeweide22/03/20214/06/2022
Renovatie van de centrale verwarming bij 85 huurwoningen Sint-Andries: ‘t Steentje en Ter Lindenhof9/10/201715/06/2018
renovatie van de gebouwenschil van 113 appartementen en 6 woningen te Brugge (St.-Michiels), in diverse straten19/04/20218/05/2023
opbouw van 52 appartementen en de renovatie van 24 appartementen en 4 woningen te Brugge, Peterseliestraat – militair hospitaal14/06/202125/11/2023
Nieuwbouw 26 huurwoningen17/08/202028/01/2022
vervangingsnieuwbouw van 4 woningen na sloop van 6 bejaardenwoningen te Brugge, Cuwaertpad15/03/202131/01/2022
vervangingsbouw van 4 woningen te Brugge, Sint-Donaasstraat 68, 70, 74 en 7625/10/202122/11/2022
vervangingsbouw van 6 woningen te Brugge, Cornelis Everaartstraat en Tijl Uilenspiegelstraat27/09/202120/12/2022
renovatie en isolatie van de platte daken van 6 woningen te Sint-Andries, ‘Steentje’ en van 4 woningen te Jabbeke, ‘Koornblomme’ (raamcontract design & insulate VMSW)  

Wachttijd

In 2020 wacht iemand op de wachtlijst 49 maanden. In 2021 is dat verminderd naar 45,2 maanden. In 2020 stonden er in totaal 380 woningen leeg in Brugge. Brugse Maatschappij voor Huisvesting had 296 leegstaande woningen, Vivendo had 84 leegstaande woningen.

In de periode 2011-2021 werden er 108 woningen gerenoveerd. 103 woningen hebben momenteel nog geen dakisolatie. Er zijn 156 woningen met enkel glas. Daarnaast zijn er 191 woningen met een combinatie van enkel en dubbel glas. Ten slotte zijn er bij 15 sociale woningen zonnepanelen aangesloten.

De fusie-SHM heeft nog 27,57 hectare reservegrond beschikbaar om nieuwe woningen te bouwen.

Vind hieronder de schriftelijke vragen van Mercedes met de antwoorden van minister Diependaele.

Brugge

Nieuw akkoord over derde energiepakket

BRUSSEL – Vannacht bereikte het kernkabinet een belangrijk, nieuw akkoord om de energiefactuur te drukken. In combinatie met ook nieuwe renovatiemaatregelen van de Vlaamse Regering biedt de Overheid de nodige steun tegen oplopende energiefacturen én een versnelling richting energiebesparing en hernieuwbare energie.

Met dit derde energiepakket worden alle zeilen bijgezet om burgers te helpen op alle niveaus. Hierbij werd ook rekening gehouden met de lange termijn om onafhankelijkheid van gas en een snellere energietransitie te bewerkstelligen. Een serie renovatiemaatregelen van de Vlaamse Regering draagt hiertoe bij.



Renovatiemaatregelen
Concreet kiest de Vlaamse Regering voor het optrekken van verbouwingspremies. Afhankelijk van het inkomen kan 35 tot 50 procent van de renovatie teruggevorderd worden.

Daarnaast worden de premies voor hybride warmtepompen en lucht-warmtepompen respectievelijk opgetrokken naar 2000 euro en 3000 euro.

Premies verbouwingen worden opgetrokken: afhankelijk van het inkomen kunnen verbouwers 35 tot 50 procent van hun renovatie terugbetaald krijgen.

De combinatie van bovenstaande premies met een renteloos renovatiekrediet en een energielening zou verbouwers moeten stimuleren richting duurzame energie. Daardoor zullen de doelstellingen rond wind -en zonne-energie verhoogd worden.

Derde energiepakket
Naast de renovatiemaatregelen van de Vlaamse Regering wordt Federaal het btw-tarief op gas verlaagd van 21 procent naar 6 procent. Eerder werd dit voor elektriciteit ook al beslist.

Bovendien komt er een verlenging van het sociaal tarief en een premie van 200 euro voor wie zijn huis verwarmt met stookolie.

Accijnzen op diesel en benzine worden onmiddellijk verlaagd met 17,5 cent per liter en zal vanaf dit weekend te voelen zijn aan de pomp.

In september volgt dan een evaluatie van bovenstaande maatregelen.

Brugge

Huurpremie uitbreiden voor 23.005 wachtenden kost jaarlijks 45 miljoen euro meer

BRUSSEL – Een grote 45 miljoen euro is er nodig om 23.005 mensen wachtenden tijdelijk te helpen van de wachtlijsten te halen. Dat blijkt uit een schriftelijke vraag van Vlaams Volksvertegenwoordiger Mercedes Van Volcem aan Vlaams minister van Wonen, Matthias Diependaele. “Maar dat zo 23005 mensen met de laagste inkomsten meteen kunnen helpen”, klinkt het bij Van Volcem. 

Mercedes Van Volcem

1.Wachtlijst

In 2020 hadden we 169.096 unieke kandidaat-huurders op de wachtlijst voor een sociale woning. Over alle provincies verspreid, gaat het om 234.430 dossiers. “Een kandidaat-huurder kan immers meerdere dossiers hebben. 45 procent van die kandidaten worden effectief huurpremie-rechthebbend. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze effectief de huurpremie aanvragen”, klinkt het bij Van Volcem.

Aantal openstaande dossiers per jaar van inschrijving en per provincie
Provincie<1 jaar1 jaar2 jaar3 jaar4 jaar5 jaar OuderTOTAAL
Antwerpen17.73012.84711.65711.44510.0306.62814.61884.955
Limburg3.8274.1323.7183.0552.3621.7273.28022.101
Oost-Vlaanderen10.95911.1459.4597.3175.9173.8408.73057.367
Vlaams-Brabant5.6315.9435.3543.9642.4261.7073.84028.865
West-Vlaanderen7.9847.9407.8335.7614.2992.6184.70741.142
TOTAAL46.13142.00738.02131.54225.03416.52035.175234.430

2. Huurpremie-rechthebbenden

Op dit moment komen er 27.910 mensen in aanmerking voor een huurpremie volgens de cijfers van minister Diependaele. Dat zijn alle mensen die al 4 jaar (10.722) of langer (17.188) kandidaat-huurder zijn en vandaag nog geen huurpremie genieten en er ook geen gehad hebben die definitief is stopgezet. 

Het aantal zou veel lager liggen door het elimineren van kandidaat-huurders die ondertussen een sociale huurwoning bewonen, die niet beantwoorden aan de uiteindelijke voorwaarden of die in het verleden niet gereageerd hebben op het verstuurde invulformulier om een huurpremie te bekomen. 

 Totale wachtlijst (aantal dossiers)Wachtlijst die voldoet aan Huurpremie HP-voorwaarden (potentieel rechthebbend)45 % effectief huurpremie gerechtigd
1 jaar 88.13816.7077.518
2 jaar (38.02117.8858.048
3 jaar 31.54216.5327.439
4 jaar25.03410.722 
langer51.69517.188 
 234.43079.034 

Mocht de huurpremie uitgebreid worden naar kandidaat-huurders die tussen de 1 en 36 maanden wachten op een sociale woning zouden 23005 mensen meer een beroep (kunnen) doen op een huurpremie. Nu komt het erop neer dat mensen 4 jaar al in die situatie zitten vooraleer ze geholpen worden met een sociale woning of een huurpremie.  Een huurpremie wordt gegeven na 4 jaar omdat de overheid na 4 jaar geen sociale woning kan toewijzen. 

“Deze termijn is veel te lang, ik vind dat de minister  de termijn zou moeten verkorten tot 2 jaar en zou zo 15500 mensen helpen die nu een zeer laag inkomen hebben en ook wellicht hoge energiefacturen hebben”, zegt Van Volcem Mercedes, Vlaams Parlementslid voor Open VLD.

3. Budgettaire impact

“Er van uitgaan dat 45 procent van de potentieel rechthebbende ook effectief huurpremie-gerechtigd wordt zouden we in totaal met 23.005 personen de wachtlijst kunnen inkorten. In 2021 kost de huurpremie 37,3 miljoen euro. Als al die 23.005 mensen ook aanspraak zouden maken op een huurpremie komen we tot een impact van een kleine 45 miljoen euro extra per jaar. Indien de wachtenden na twee jaar dit krijgen kost dit 30 miljoen euro extra”, stelt Van Volcem. 

“Budgetair moet dit zeker haalbaar zijn omdat de kredieten voor sociale woningen niet zijn opgebruikt wat 5 miljoen euro in 2021 (1 procent op 500 miljoen euro) en ook het budget voor de huursubsidie werd niet opgebruikt (50 ipv 62 miljoen euro) dus 12 miljoen euro over.   Bovendien was er 750 miljoen euro meer inkomsten uit registratierechten en 100 miljoen euro minder kosten door de woonbonus die werd afgeschaft.   Die middelen moeten dienen voor meer huurpremies, afschaffing van registratierechten voor gezinswoningen en meer isolatie van woningen zodat de woonkost daalt”, duidt het Vlaams Parlementslid voor Open VLD.

 2022202320242025
Instroom 3 jaar wachtlijst14.564.33513.095.0188.511.7625.532.645
Instroom 2 jaar wachtlijst15.756.29914.166.7319.208.3755.985.444
Instroom 1 jaar wachtlijst, 
daarna blijvende extra instroom van 2.500 jaarlijks
   14.718.506      18.127.960      17.896.750      17.746.464   
Totaal45.039.139   45.389.709   35.616.887   29.264.552   

4. Veranderende huurmarkt

De doelgroep voor de sociale huursector wordt in een recente studie van het Steunpunt Wonen geschat op om en bij de 250.000 huishoudens. De instroom op de wachtlijst is afhankelijk van factoren als de gezinsverdunning, migratie, beschikbare inkomens en de toestand op de private huurmarkt. 

Die private huurmarkt heeft een enorme verandering door gemaakt. Volgens de huidige voorwaarden voor een huurpremie mag de maximale huurprijs van de woning niet hoger zijn dan 639,78 euro voor een zelfstandige woning. Per persoon ten laste is er een verhoging van 20% tot maximaal 50%. “Dat terwijl de gemiddelde huurprijs in Vlaanderen op €797 lag in 2021 en in de tweede helft van 2021 werd voor het eerst de grens van €800 overschreden”, vult Van Volcem aan,  “De maximale huurprijs zal dus ook moeten bekeken worden. Anders zullen meer mensen uit de boot vallen omdat er geen panden tegen de maximum huur van 639,78 euro ter beschikking zijn.”

Intussen spelen ook hier andere omstandigheden een rol. De noodzaak om het sociale huurpatrimonium te renoveren zorgt ervoor dat huurwoningen tijdelijk onbeschikbaar voor verhuring zullen worden. Dat moet ook in rekening worden gebracht. Vanaf 2026 komen dan weer extra sociale huurwoningen vrij door de beperking in tijd van de huurovereenkomsten. 

Brugge

Mercedes in Brussel

BRUSSEL – Vlaams volksvertegenwoordiger Mercedes Van Volcem zetelt in de commissies Wonen & Onroerend Erfgoed en Mobiliteit & Openbare Werken. Vanuit het Vlaams parlement probeert ze met een Brugse bril het leven van de Vlaming te beïnvloeden voor het goede. Van Volcem stelde aan Vlaams minister van Wonen, Matthias Diependaele een vraag m.b.t. – de inkomsten anno 2021 die betrekking hadden op onroerend goed. Het resultaat lees je hier.

Brugge

Vlaamse regering bereikt akkoord over stikstof en betonstop

BRUSSEL – Na een jaar onderhandelen heeft de Vlaamse regering vannacht een nieuw stikstofkader afgeklopt. Ook voor de betonstop rondt ze een belangrijke kaap, terwijl grondeigenaars aan de volledige marktwaarde gecompenseerd zullen worden. Na een nachtelijke sessie heeft de Vlaamse regering een akkoord bereikt over het stikstofdossier en de betonstop.

De regering rekent zo af met twee aanslepende omgevingsdossiers. Nadat de Raad voor Vergunningsbetwistingen op 25 februari 2021 het Vlaams stikstofbeleid op losse schroeven had gezet, moest de regering een nieuw kader opstellen. De regels moeten strenger, omdat 80 procent van de Vlaamse natuur kreunt onder een overdosis stikstof, wat nefast is voor kwetsbare vegetaties als heide en ven.

Landbouw

Vooral de landbouw liep daarbij in het vizier. De sector is met 29 procent van de stikstofneerslag de belangrijkste binnenlandse stikstofbron. De regering wil kijken naar een vervroegde sluiting van rode bedrijven. Dat zijn de 50 piekbelasters die in 2014 een rode enveloppe kregen met de vraag om te sluiten.

Omdat nog maar 15 bedrijven dat deden, wou de regering een deadline afspreken. Maar dat werd een lastige knoop: CD&V wilde die op 2030 leggen, terwijl dat voor de N-VA veel vroeger moest. Welke timing uit de bus is gevallen, is nog niet bekend. De middelen die worden uitgetrokken om die bedrijven op te kopen, waren eveneens voer voor discussie.

 Ook de strenge regels rond vijf kwetsbare natuurgebieden, zoals het Turnhouts Vennengebied, lagen moeilijk voor de christendemocraten. In Turnhout zouden strenge regels voor landbouwers 108 gezinnen raken. Zij zouden moeten sluiten, afschalen of zwaar investeren in luchtwassers. Daarbovenop dreigt met een strenger mestactieplan nog een bittere pil. Demir wil boeren een verbod opleggen in natuurgebied hun grond te bemesten.

Hete aardappel

Over een aantal punten bestond al een tijd consensus. Zo zullen landbouwbedrijven die opstarten of uitbreiden de komende jaren nagenoeg altijd een document moeten maken waarin ze aantonen dat de stikstofimpact beperkt blijft. Vroeger moest dat alleen als de impact van hun uitstoot groter was dan 5 procent van wat een natuurgebied aankan.

De nieuwe norm stemt overeen met het tijdelijke stikstofbeleid van minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA), die met de maatregel een uitstootreductie van 30 procent nastreeft. Voor de industrie, die goed is voor amper 2 procent van de stikstofneerslag, wordt de norm wellicht op 1 procent gelegd.

Ook het betonstopdossier sleept al jaren aan. De regering-Bourgeois plande maatregelen om open ruimte in Vlaanderen te beschermen, maar schoof de hete aardappel in 2019 door naar de volgende regering.

Eigenaars volledig vergoed

Die heeft nu een akkoord over de bescherming van woonuitbreidingsgebieden. Dat zijn reservebouwgronden, waarvan in Vlaanderen 12.700 hectare ligt. Het is een deel van de 30.000 hectare die volgens experts beschermd moet worden tegen ontwikkeling. De regering besloot over die gronden tot 2040 een stolp te zetten, waardoor die in principe beschermd zijn tegen ontwikkeling. Nu trekt ze middelen uit waarmee de lokale besturen nog een stap verder kunnen gaan.

Die kunnen ervoor kiezen woonuitbreidingsgebieden om te zetten in natuur of bos. Doen ze dat, dan vergoeden ze eigenaars voor het waardeverlies dat ontstaat als een woonuitbreidingsgebied wordt herbestemd tot natuur of bos. De regering zal de lokale besturen voor een belangrijk stuk financieren via een bouwshiftfonds.

De regering heeft op vraag van de liberalen beslist dat eigenaars aan 100 procent van de marktwaarde van hun grond vergoed zullen worden. Dat is royaler dan de huidige regeling, die eigenaars aan 80 procent van de geïndexeerde aankoopwaarde vergoedt.

Hoe hoog de kostprijs van het akkoord uitvalt, moet nog blijken. Voor de bouwshift was sprake van 1,6 miljard euro, gespreid over de jaren heen. Voor het stikstofdossier werden bedragen in de grootteorde van 2 miljard euro genoemd. Dat zou gaan naar investeringssteun voor landbouwers of het opkopen van bedrijven die verplicht moeten stoppen.