BRUGGE – Stad Brugge besliste om met de bouw van het BMCC onmiddellijk ook de omgeving en omliggende straten te vernieuwen. “De omgeving moest in harmonie zijn met dit prachtige gebouw en zowel de ondergrond als de bovengrond werd volledig aangepakt. We hebben dus niet enkel een gebouw gezet maar minstens ook evenveel aandacht gehad voor de omgeving”, zegt schepen van Openbaar Domein, Mercedes Van Volcem.
Er werd ook geinvesteerd in een nieuw plein met respect voor de bomen, maar ook in een nieuw kunstwerk en mooi straatmeubilair.
Vanaf de start van het project was het de ambitie om los van de ‘binnenkant en de buitenkant van een nieuw gebouw’ ruimer te gaan en resoluut te kiezen voor een stadsvernieuwingsproject. Van gevel tot gevel ging het over: de Hauwerstraat (volledig), de Maagdenstraat (tussen Smedenstraat en Hauwerstraat), de Sint-Maartensbilk (volledig), de Zwijnstraat (volledig) en het Beursplein zelf. Om de nabijgelegen Smedenstraat te versterken werd ook de volledige Kegelschoolstraat aangepakt.
Op het vorige Beursplein bevonden zich op de hobbelige kasseien een 80-tal betalende parkeerplaatsen. Die worden nu ruimschoots gecompenseerd door de nabijgelegen uitbreiding van parking Centrum Zand met 633 extra parkeerplaatsen.
Onder het nieuwe gebouw is een ondergrondse parking voorzien, maar die is specifiek voorzien voor buurtbewoners en voor standhouders bij activiteiten in het BMCC. “We kozen resoluut niet voor een parkeerpleintje in het hart van de stad, maar wel voor kwalitatieve publieke ruimte”, klinkt het bij de schepen van Openbaar Domein.
Aan de kant van de Zwijnstraat wordt zo een nieuw plein gecreëerd. “Een echt voorplein en een entree voor de nieuwe publiekstrekker die het BMCC zal zijn. Het ‘pleingevoel’ wordt versterkt omdat er zowel voor de wegenis als voor het plein zelf gebruik gemaakt is van uitgewassen beton, waardoor de site als één geheel oogt. Het wordt een nieuwe ontmoetingsplek voor de buren, Bruggelingen en toeristen”, duidt Van Volcem uit. De ondergrondse fietsenstalling voor meer dan 200 fietsen die ook door de bezoekers van The Student Village gebruikt wordt, laat het plein echt als plein fungeren.
Vanaf de start van het project was het maximaal behoud van de beuken op de site een belangrijk uitgangspunt. Dat was al van bij de opdrachtomschrijving in het bestek zo omschreven en werd doorheen het volledige traject streng bewaakt. Tijdens het bouwproces kregen de bomen dan ook bijzondere aandacht. “Zij zorgen voor een groene omkadering en vormen de longen voor deze buurt. Ik ben dan ook opgetogen dat de goede zorgen hun vruchten hebben afgeworpen”, aldus Van Volcem, “De bomen en hun wortels kunnen zich nu in nog betere omstandigheden ontwikkelen. De auto’s kunnen niet meer tot tegen de stammen parkeren. Er werd een smalle goot tussen de bomen aangelegd die meer waterinsijpeling toelaat en er kwamen extra boomvakken. Het groene karakter blijft op die manier behouden. En op de hoek van de Zwijnstraat en Sint-Maartensbilk werd een Magnolia Kobus geplant die in de lente wondermooi zal floreren”, legt Van Volcem uit.
Er werd een visuele link gemaakt met de recent heraangelegde Vrijdagmarkt. De materialisatie en bestrating van ’t Zand werd doorgetrokken in het aantakkende stuk Hauwerstraat. Zo word je vanaf ’t Zand en de Vrijdagmarkt als het ware geleid naar het volgende plein aan de Zwijnstraat. Op het nieuwe Beursplein worden trouwens ook dezelfde verlichtingspalen gebruikt, wat zorgt voor een aantrekkelijk in elkaar overvloeien van beide sites. Op de gevels van de gebouwen langs de site werden Brugse lantaarns geplaatst, passend binnen het kenmerkende straatbeeld. In de gevels van BMCC werden vlakke verlichtingsarmaturen ingebouwd die ook nog eens extra het pleingevoel benadrukken.
Ondergronds werden alle nutsleidingen aangepakt en het project werd voorzien van een gescheiden rioleringsstelsel. Bij alle woningen zijn nu gescheiden rioleringen aangekoppeld of zijn er wachtaansluitingen geplaatst. Zodat men bij eventuele latere verbouwingswerken perfect kan aansluiten op de nieuwe riolering. Een goede zaak voor de omliggende straten én voor het milieu.
Van aanvang was het de bedoeling om een nieuw kunstwerk te integreren op een prominente plaats in het Brugse stadsbeeld. Het ontwerpteam en Eduardo Souto De Moura en Eric Soors van META deden het voorstel om op het plein te werken met bronzen sculptuur van Philip Aguirre. Philip Aguirre y Otegui (Schoten, 1961), is een Belgische schilder en beeldhouwer. In overleg met de ontwerpers en Stad Brugge werd gekozen voor een kunstwerk dat speciaal voor deze plek ontworpen werd. “De Bron” is een bronzen beeld opgebouwd uit opeengestapelde kuipen die gevuld worden met water, overlopen en zo het water laten terugvloeien op het plein. Het kunstwerk is met z’n hoogte van 4,5 meter imposant en een echte eyecatcher op het nieuwe plein.
Je zal ‘De Bron’ ook kunnen bewonderen vanop gloednieuwe zitbanken. Het straatmeubilair is maatwerk van de Belgische ontwerpster Lucile Soufflet. De hedendaagse banken schikken zich met zachte buigingen rond de bomen en benadrukken de verblijfskwaliteiten op het nieuw Beursplein. De warme kleur sluit aan bij het metselwerk van het BMCC én bij de bruinrode tinten van de beuken rondom het plein.
Mercedes Van Volcem: “Ik denk te mogen zeggen dat we geslaagd zijn in de ambitie die we ons stelden, namelijk om van deze zone in West-Brugge een nieuwe aantrekkelijke zone te maken. Het gebouw en de omgevingsaanleg vormen samen echt één geheel. Een stadsvernieuwingsproject waar we echt trots op mogen zijn.”
Het pleinontwerp kwam tot stand in samenwerking tussen de ontwerpers van het gebouw, Souto De Moura en zijn team en META Architectuurbureau. Zij werkten voor de omgevingsaanleg heel nauw samen met het bureau Landinzicht Landschapsarchitecten.
Bjorn Gielen start het bureau Landinzicht in 2004, te Brussel. Het bureau concentreert zich aanvankelijk op tuinen en parken, maar breidt het werkveld al snel uit naar een breed spectrum van publieke opdrachten. Landinzicht creëert rust bij complexe ontwerpopgaves.
Het ontwerp van Landinzicht voor het Beursplein oogt dan ook ruim en rustig. Dankzij de vaste samenwerking met Meta architecten en de technische studiepartner France, sluit het BMCC naadloos aan bij de omgeving. De omgeving sluit op haar beurt aan bij ’t Zand, de Brugse vesten en de straatjes rond het Beursplein.
Philip Aguirre Y Otegui, studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en aan het Nationaal Hoger Instituut, beide te Antwerpen. Zijn sculpturaal oeuvre bestaat voor het grootste deel uit composities die worden gerealiseerd in gepatineerd brons. In zijn kunst behandelt hij vooral de mens in zijn verhouding tot zijn medemens, de wereld en de natuur.
‘De Bron’, een verticale bronzen sculptuur waarbij het water van boven rustig naar beneden kabbelt. Het werk straalt een harmonische, speelse en poëtische kracht uit. Het is verticaal en statisch maar ook levendig en dynamisch, door de onregelmatige stapeling van elementen. Het beeld is eerst geboetseerd, daarna gegoten in brons. Het bronzen beeld werd groen gepatineerd om zo te contrasteren met de bakstenen gevel. Tegelijkertijd geeft de warme uitstraling van brons een harmonieuze verbinding met de omgeving. Door het beeld eerst te boetseren, kreeg de vorm zijn grote tactiliteit en menselijkheid. Een bronzen beeld is er voor de eeuwigheid. “De bron” heeft vele verhalen in zich, het verwijst naar vegetatie en natuur, naar water als bron van alle leven. Een bron verbindt mensen, bij een bron spreek je af, kinderen komen er spelen, ouderen kijken toe en mijmeren er. Het beeld wil de mensen zelf hun verhaal laten maken en van schoonheid laten genieten.
Lucile Soufflet studeerde af als industrieel ontwerper aan La Cambre. Het merendeel van haar werk is gewijd aan de openbare ruimte, maar ze werkt ook aan objecten en meubels en geeft les in design aan La Cambre. Vanuit een zorgvuldige observatie van sociaal gedrag en de materiële elementen van de dagelijkse omgeving, richt de ontwerpster zich met hart en ziel op het ontwerp van stadsmeubilair.
De hoofdaannemer van het totaalproject is MBG. De onderaannemer voor de omgevingsaanleg is Mahieu uit Oudenburg. Mahieu werkte samen met Huys en zonen voor de rioleringswerken en met de firma Olivier Pintelon om de voetpaden en parkeerstroken aan te leggen.
