Tag: erediensten

Brugge

Help jij mee aan het restaureren van het schilderij van Cosmas en Damianus in de Sint-Jacobskerk ?

Brugge – Eén van de schilderijen uit de Sint-Jakobskerk in Brugge, namelijk het schilderij op doek van Lanceloot Blondeel genaamd ‘De Legende van de HH. Cosmas en Damianus’ (1523) is door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium genomineerd voor de Erfgoed-challenge 2023. Een bekroning zal ons helpen bij het conserveren en restaureren van dit belangrijke kunstwerk. Stemmen kan nog tot 18 februari via deze link.

Als schepen van erediensten bracht ik alvast mijn stem uit. Jij ook?

Brugge

Kerkenbeleidsplan in Brugge is in uitvoering !

Samen met het centraal kerkbestuur, vertegenwoordigers van de lokale geloofsgemeenschappen en het aangeduide studiebureau werkte ik als schepen van Erediensten aan een kerkenbeleidsplan. We zullen participatiemomenten organiseren over de toekomst van zes Brugse kerken. Bruggelingen kunnen op die manier mee nadenken over de toekomst van hun parochiekerk. Vanaf 1 januari 2024 kunnen ze ons, via de participatiemomenten, ideeën geven over activiteiten die in de kerk kunnen plaatsvinden.

Dit is een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van het publiek religieus patrimonium van de stad. Als lokaal bestuur willen we samen met de centrale kerkbesturen, de lokale geloofsgemeenschappen en de verschillende kerkfabrieken samen schrijven aan een kerkenbeleidsplan en toekomstbeeld voor de parochiekerken in Brugge. Om dit te realiseren willen we elke Bruggeling betrekken om de toekomst hiervan mee vorm te geven.

Het projectteam bezocht in de eerste fase alle kerkgebouwen, om op die manier een onderbouwde analyse van de kerkgebouwen te kunnen maken. Daarin kwamen zowel de identificatie, beschrijving en situering in de omgeving, alsook het actuele gebruik en de functie van elk kerkgebouw aan bod. De uitkomst van de analyse geeft ons nu aan voor welke kerken er een participatietraject opgestart kan worden.

In Brugge zijn in totaal 28 kerken, waarvan er zes aan de eredienst onttrokken werden. Voor de start van deze legislatuur waren dat de kerken in Blijmare (Sint-Andries), de Sint-Franciscuskerk (Sint-Kruis) en H. Familie (Bilkske). De Sint-Godelieve, Sint-Willibrord en Sint-Kristoffelkerk zijn tijdens deze legislatuur onttrokken aan de eredienst.

In totaal zullen zes kerken deelnemen aan het participatietraject. Het gaat om volgende 6 kerken:
👉Sint-Walburga in de binnenstad (nevenbestemming)
👉Sint-Niklaas in Koolkerke (nevenbestemming)
👉Sint-Leo De Grote in Zwankendamme (nevenbestemming)
👉Sint-Katarina in Assebroek (nevenbestemming)
👉H. Hart en Philippus in Assebroek Steenbrugge (nevenbestemming)
👉Sint-Godelieve in Sint-Michiels (herbestemming)

In Brugge hebben we al zes kerken die een nevenbestemming hebben. Zo heeft de Onze-Lieve-Vrouw een museumgedeelte, kan men de Sint-Donaaskerk gebruik en als ‘blokkerk’ en zijn er in de Sint-Thomas van Kantelberg vaste koorrepetities. In de H. Magdalenakerk is er een project dat loopt samen met Flanders Heritage Venue. Twee kerken in Brugge ontvangen ook andere geloofsgemeenschappen. Zowel de Filipijnse als de Albanese gemeenschap gebruiken de Christus-Koningkerk, elk een maal per maand. Een maal per week gebruikt de Poolse gemeenschap de Sint-Katarinakerk.

Brugge

Stad Brugge koopt de voormalige Godelievekerk (Sint-Michiels)

BRUGGE – De Emmaüsparochie heeft hervormingsplannen, waardoor de Godelievekerk in Sint-Michiels te koop komt te staan. Stad Brugge kon tot een overeenkomstkomen om de kerk voor 240.000 euro aan te kopen. Het kerkgebouw is gelegen nabij verschillende scholen, wat mogelijkheden biedt voor de buurt en omliggende scholen. Het aankoopdossier leggen we ter goedkeuring voor aan de gemeenteraad.

Aankoop voormalige Godelievekerk

De kerkfabriek Sint-Godelieve en Karel de Goede besloten om de vieringen in de Godelievekerk in Sint-Michiels stop te zetten, de kerk te ontwijden en verkopen. Dit door hervormingsplannen voor de Emmaüsparochie. Met het stadsbestuur toonden we interesse in deze voormalige kerk. We kwamen tot een overeenkomst om de voormalige kerk en kerkportaal voor 240.000 euro aan te kopen. De kerk heeft een oppervlakte van 963 m² en het kerkportaal een oppervlakte van 25m².

De kerk, die in 1965 gebouwd is, heeft een hedendaagse kerkstructuur, vooruitspringende voor- en zijportalen en werd opgenomen in de inventaris van bouwkundig erfgoed.

Verschillende bestemmingen zijn mogelijk

De kerk neemt een prominente plaats in langs de Sint-Michielslaan en is gelegen nabij verschillende scholen. Dit zorgt ervoor dat het gebouw verschillende bestemmingen kan krijgen. Zowel de buurt als omliggende scholen kunnen hier baat bij hebben. Momenteel onderzoeken we verder welke bestemmingen mogelijk zijn en welke investeringen hiervoor noodzakelijk zijn.

Brugge

Herbestemming Brugse kerken

BRUGGE – Doordat er steeds minder mensen naar de kerk gaan, worden ook in Brugge de parochiekerken onderbenut. “Een nieuw kerkenplan is ook in Brugge aan de orde: we laten het opmaken om herbestemmingen aan te wakkeren en om oplossingen te zoeken voor de toekomst.   In 2020 kreeg de Brugse kerkfabrieken nog 1.052.647 euro subsidies.  Volgens het decreet zijn we ook verplicht het exploitatie tekort bij te leggen. 

Toch is al één en ander in beweging stelt de Brugse schepen van eigendommen en kerkbesturen.  De Emmaüsparochie neemt alvast het voortouw en wenst een nieuwe kerk te bouwen en wil 4 andere kerkgebouwen aan de eredienst laten onttrekken. De campus omvat niet alleen de nieuwe parochiekerk maar daarbij ook ontmoetingsruimte, vergaderinfrastructuur en secretariaatsruimte. “Kerken en dus ook de kerkgebouwen hebben altijd een sociale functie in de samenleving opgenomen. In Brugge was dat niet anders.  De herbestemming van onze kerken is dan ook geen onverwachte wending. Met respect voor het verleden, maar met toekomstvisie willen we opnieuw een ruimtelijke invulling geven aan kerken die vandaag nog weinig gebruikt worden”, klinkt het bij Van Volcem.

Nood aan woonruimte

 “De Sint-Baafskerk zou bijvoorbeeld een ideale plek kunnen worden om te wonen. We bouwen beter op deze plaats dicht bij het centrum en voorzieningen dan in open gebied. Daarenboven is er nood aan nieuwe appartementen en woningen. De prijzen gaan nu al gemakkelijk tussen de 3400 en 5000 euro per m2”, duidt de schepen.

Mensen vinden de afbraak van een kerk altijd een beetje vreemd. “Ikzelf vind dat ook maar we moeten een open debat durven aangaan.  Als schepen van financiën is het trouwens onmogelijk om de restauratie of renovatie allemaal te voorzien in de begroting.  Als ze geen monument zijn dan moet de Brugse belastingsbetaler dat bedrag ophoesten.   Daarom denk ik dat het belangrijk is dat we rekening houden met gebruik, de wil van de kerkfabriek en de parochie, maar ook met efficiënt ruimtegebruik,  gepaste functies op die plaats. Ook de kerk in Sint-Michiels kan voor openbaar nut gebruikt worden: waarom geen bibiotheek of een sportzaal?”, zegt Van Volcem.  

Zeebrugge bevat twee kerken voor een kleine gemeenschap. Ook in Sint-Pieters zijn er twee kerken voor een kleine deelgemeente.  “De nieuwe kerk in Sint-Pieters zal multifunctioneel worden ingezet.  De oude heeft nog geen nieuwe herbestemming”, stelt Van Volcem. De stad zit op dat vlak niet stil.  Ook in Assebroek is de parochie een herschikking aan het zoeken van haar aantal panden.  “We inventariseren en lijsten ook het aantal pastories op”, vult Van Volcem aan. De Christoffelkerk in Assebroek wacht ook op een herbestemming.    

Binnenstad

In de binnenstad hebben de kerken een grote museumwaarde: parels van rust en bezinning. “In een kerk als de Magdalenakerk zullen we openbare toiletten onderbrengen zodat bezoekers van het speelplein of het park een sanitaire stop kunnen maken”, zegt de schepen.

“Met de OLV vrouw kerk hebben we een overeenkomst over de museale werking.    De wereld verandert, de bestemming van kerken ook”, stelt Van Volcem. “We hopen de kerk aan Sint- Godelieve en aan Sint-Willebrod na ontwijding een bestemming te geven die aansluit bij de onderwijsfunctie en als hefboom voor de buurt.  We doen alles in nauw overleg.  De parochies zijn vaak heel vooruitstrevend en willen tevens zelf een herbestemming en op een moderne manier te werk gaan en kosten besparend.   Vaak zijn het de inwoners (die vaak niet naar de kerk gaan) die vaak problemen hebben met de kerkfunctie en geen verandering willen.  Het kerkenbeleidsplan is dan ook een soort catalysator voor niet gebruikte ruimte enerzijds en opwaardering van de werking anderzijds”, sluit Van Volcem af.

Bijlage: overzicht subsidies aan kerkfabrieken

Hierbij een overzicht van de geboekte subsidies aan de kerkfabrieken:

Exploitatie (werkingssubsidies):

20191.032.911
20201.052.647

Investeringen:

 geboektDebetCredit (te ontvangen facturen
20191.114.0822.913.9641.799.882
2020-1.154.389495.8301.650.218

Extra info: Het negatief geboekt bedrag van 2020 is te verklaren doordat 1.650.218 euro subsidies betrekking hebben op 2019 of eerder en nog moeten betaald worden.

Het bedrag in de kolom “debet” zijn toegezegde subsidies die al dan niet betaald zijn in het betrokken boekjaar (kunnen ook betrekking hebben op vorige boekjaren).

In deze cijfers zijn eigen werken aan kerken niet begrepen.  We denken bvb. aan:

  • Restauratie interieur OLV Kerk
  • Restauratie orgel H. Bloedbasiliek

De Sint-Salvatorkathedraal valt onder beheer van de provincie.

Brugge

Kerken krijgen nieuwe sociale functie

BRUGGE – De Emmaüsparochie omvat de vijf kerken gelegen in Sint-Andries en Sint-Michiels: Sint-Baafs, Sint-Andries, Sint-Godelieve, Sint-Michiel en Sint-Willibrord. Met het kerkenplan dat werd uitgewerkt is het de bedoeling om de vijf parochiekerken aan de eredienst te onttrekken en in de plaats daarvan een nieuwe kerk met bijhorende campus te bouwen. De campus omvat niet alleen de nieuwe parochiekerk maar daarbij ook ontmoetingsruimte, vergaderinfrastructuur en secretariaatsruimte. Er werd vastgesteld dat geen enkele van de bestaande kerken geschikt is om alle functies te realiseren die van de ene parochiekerk zal verwacht worden.

Uiteraard moet bij deze plannen ook de vraag worden gesteld wat er met de bestaande kerkgebouwen zal gebeuren. Een terechte vraag zo blijkt, want het antwoord op deze vraag is niet altijd even eenvoudig. Een herbestemming is sowieso pas mogelijk nadat het kerkgebouw door het Bisdom werd ontwijd.

“Kerken en dus ook de kerkgebouwen hebben altijd een sociale functie in de samenleving opgenomen. In Brugge was dat niet anders. Met het leeglopen van de kerken is het zo dat de capaciteit van deze historische gebouwen onbenut blijft. De herbestemming van onze kerken is dan ook geen onverwachte wending. Met respect voor het verleden, maar met toekomstvisie willen we opnieuw een sociale invulling geven aan onze kerken. Zodat ze weer deel uitmaken van ons dagelijks leven”, aldus Mercedes Van Volcem, schepen van eigendommen.

Met dit besluit van het College van Burgemeester en Schepenen werd een volgende stap gezet in het meer concreet maken van de plannen van de Emmaüsparochie. Hieronder een overzicht.

De kerk Sint-Willibrord

Dit kerkgebouw is eigendom van de kerkfabriek. De kerk is gelegen in de Keurvorst Karel Theodoorstraat, 2 te 8200 Sint-Andries, aan de kruising Torhoutse Steenweg en Expressweg.

Er is grote interesse van de aanpalende scholen om dit kerkgebouw te kopen, met name Onze Lieve Vrouw Hemelvaert en de basisschool in de Doornstraat. Beide scholen kampen namelijk met plaatsgebrek.

De stad onderschrijft de verkoop aan de aanpalende scholen aangezien dit tegemoet komt aan een actuele nood en past in het algemeen belang.

“Er is een dringende nood voor het Onze Lieve Vrouw Hemelvaert en de basisschool in de Doornstraat. Het is ideaal dus dat we op deze manier twee vliegen in één klap vangen: onze kerk krijgt een nieuwe sociale functie en de school is uit de nood geholpen qua capaciteit”, zegt Van Volcem.

De kerk Sint-Godelieve

Dit gebouw is eveneens eigendom van de kerkfabriek. De kerk is gelegen in de Sint-Michielslaan 35, te 8200 Brugge. De parochie van deze kerk ligt in de zuidoostelijke hoek van de gemeente Sint-Michiels en grenst aan Oostkamp (in het zuiden), aan de parochie Sint-Michiel (in het westen en het noorden) en aan Steenbrugge (in het oosten).

Hier heeft de stad zich er over uitgesproken zelf geïnteresseerd te zijn om dit kerkgebouw te kopen. De gemeentelijke basisschool ligt vlak naast de kerk en wordt eveneens geconfronteerd met plaatsgebrek.

De kerk Sint-Michiels

De kerk is gelegen in de Rijselstraat 67 te 8200 Brugge, in deelgemeente Sint Michiels en in het centrum hiervan. De kerkfabriek is eigenaar.

  • De kerk ligt zeer centraal in de gemeente Sint-Michiels, vlak bij het gemeentehuis en maakt in die zin ten volle deel uit van het centrum van de gemeente.

Het gebouw is gelegen in de planologische bestemming “gemeenschapsvoorzieningen en aanverwante functies”. De Emmaüsparochie had de vraag gesteld of deze bestemming kon worden gewijzigd zodat ook residentiële en commerciële projectontwikkeling mogelijk zou zijn.

De stad is echter op dit verzoek niet ingegaan. De kerk heeft namelijk een grote stadslandschappelijke waarde en is een baken van het dorpscentrum. Sloop van dit gebouw is in elk geval uitgesloten.

Het gebouw dient behouden te worden en er moet gezocht worden naar een passende herbestemming met respect voor de (stads)landschappelijke waarde.

“De cultuurrijke achtergrond en historiek van onze stad laten we niet zomaar los. Het kerkgebouw slopen is dus uitgesloten voor ons als stadsbestuur. We blijven verder zoeken naar een nieuwe goede invulling van de kerk”, zegt de schepen.

De kerk Sint-Baafs

De Sint-Baafskerk is de hoofdkerk van de parochie Sint-Baafs van de deelgemeente 8200 Sint-Andries. De kerk is gelegen in de Sint-Baafskerkstraat nr 4 en is eigendom van de kerkfabriek. Het achterliggende perceel met de pastorie en het parkje is eigendom van de stad.

Hier zag de Emmaüsparochie graag de realisatie van een projectontwikkeling, samen met het deel dat eigendom is van de stad Brugge.

Wat betreft deze vraag is het standpunt van de stad eerder terughoudend. Sloop is in principe niet uitgesloten maar is maatschappelijk en sociaal moeilijk te verdedigen. Vandaar dat een sloop enkel toegelaten zal worden indien de vervangende nieuwbouw een zeer hoge architecturale en stedenbouwkundige heeft. De bouw van een louter residentieel project is hierbij in elk geval uitgesloten, maar eventueel wel een gemengd project op schaal van de buurt en met functies die passen in de buurt.

Het perceel van de stad, met het pleintje en de pastoriewoning moet sowieso behouden blijven en kan dus niet meegenomen worden bij een eventueel project.

De kerk Sint-Andries

Dit is het enige kerkgebouw dat eigendom is van de stad Brugge. Bovendien is het een beschermd monument dat zich bij een begraafplaats bevindt dat tevens werd beschermd als dorpsgezicht.

Na ontwijding komt deze kerk volledig terug in het patrimonium van de stad Brugge. Gelet op het beschermd karakter en de ligging naast het kerkhof zal de stad dit niet zomaar kunnen verkopen aan een private partij. Dit betekent dat de stad zelf een waardige invulling zal moeten geven aan dit gebouw. Dit kan bvb. een urnenkerk zijn (een plaats waar nabestaande afscheid kunnen nemen van de overledene) of bvb. een depotkerk (opslag en toegankelijk maken van religieus erfgoed).

De mogelijkheden van herbestemming zullen nog verder door de stad worden onderzocht.

“De kerk Sint-Andries is een pareltje als het gaat om historische waarde en is nota bene een beschermd monument. In die lijn zullen we verder onderzoeken met de stad wat de mogelijkheden zijn. Een waardevolle invulling in deze tijd ten dienste van onze Bruggelingen: daar kiezen we voor”, sluit Van Volcem af.