Tag: paddenoverzet

Brugge

Brugse leerlingen helpen padden veilig overzetten !

BRUGGE – De start van de lente voor amfibieën is wanneer er meer licht is, de dagen warmer worden en neerslag valt. De amfibieën komen uit hun winterslaap en trekken naar de poel, om daar hun eitjes af te zetten. Aangezien de dieren de gevaren onderweg niet kunnen inschatten, worden jaarlijks verschillende overzetacties opgezet. Ook Brugse leerlingen helpen padden overzetten. Dit jaar zullen maar liefst 22 klassen van in totaal 420 leerlingen de paddenoverzet helpen begeleiden en terzelfder tijd bijleren over amfibieën. Er is niets zo interessant als de natuur door de praktijk te leren kennen!

Een gevaarlijke tocht

Na hun winterslaap in het bos onder takken of een verdwaalde dakpan trekken de amfibieën naar een nabije poel. Kikkers, salamanders en padden hebben namelijk water nodig om hun eitjes af te zetten. Hun erfgenamen doorlopen verscheidene ontwikkelingsstadia onder water voor ze effectief aan land kunnen komen.

De dieren krijgen met verschillende gevaren te maken voor ze aan de poel komen. Roofdieren vormen een gevaar, maar ook de weg is gevaarlijk. Amfibieën leggen de tocht naar water ‘s avonds af, om zo in de schemering veilig te zijn van roofdieren. Dit zorgt er natuurlijk voor dat bestuurders van auto’s hen minder goed kunnen zien, wat jaarlijks voor veel slachtoffers zorgt. De dieren hebben geen inzicht in al het gevaar dat op de weg dreigt. Integendeel zelfs, vele paddenmannetjes en bruine kikkers blijven lange tijd op de weg staan om op die manier een partner te beklimmen en samen tot de poel te gaan. Ook de vrouwtjes brengen soms tot een half uur door op de weg.

Padden overzetten: padden veilig helpen oversteken

Om slachtoffers te vermijden, organiseren we jaarlijks heel wat overzetacties. We gebruiken schermen om er zo voor te zorgen dat de dieren de weg niet rechtstreeks kunnen oversteken. De amfibieën zijn dan gedwongen om langs het scherm te gaan, waarbij ze uiteindelijk naar een tunnel of emmer geleid worden. Ze dwarsen de straat vervolgens ondergronds of worden door vrijwilligers naar de overkant gebracht.

Vorig jaar konden we in Brugge 2245 padden, 1014 kikkers en 185 salamanders overzetten. In de Zeeweg werden deze legislatuur ook 7 tunnels geplaats om de dieren zo veiliger te laten oversteken.

In Brugge zijn er verschillende overzetacties. In de Zeeweg te Sint-Andries houden medewerkers van het Natuurcentrum overzetacties, in de Weidestraat gebeurt dit door medewerkers van Openbaar Domein en de eigenaar van de poel. In de Gemeneweideweg-Zuid in Assebroek zetten 231 leerlingen van basisschool Paalbos dagelijks padden, kikkers en salamanders over. De dieren zijn namelijk op weg naar de poel op het schoolterrein zelf. Mensen van Hoeve Hangerijn en het Natuurcentrum helpen hierbij.

In de Weidestraat werd dit jaar nu al een recordaantal aan amfibieën overget, namelijk 1.000 in de eerste drie dagen ! Tot op vandaag (14 maart) zijn er reeds 928 bruine kikkers, 233 gewone padden, 97 alpenwatersalamanders, vijf kleine salamanders en twee vinpootsalamanders overgezet in Brugge.

Deze overzetacties zijn noodzakelijk en niet alleen voor de amfibieën. Het is belangrijk voor de gehele voedselcirculatie. Padden en kikkers voeden zich met insecten, slakken en verschillende kleinere dieren, die veel schade kunnen aanrichten aan de planten. Padden en kikkers zijn daarnaast ook zelf voedsel voor roofdieren. Op die manier blijven de natuur en voedselcirculatie in evenwicht.

Leerlingen helpen padden overzetten

420 leerlingen uit 22 Brugse klassen zullen dit jaar de overzet van op de eerste rij beleven. Het Natuurcentrum biedt twee opties aan voor de Brugse basisscholen. Een medewerker komt de interessante les “Gekwaak in de klas” geven of de leerlingen steken zelf de handen uit de mouwen en brengen met een gids een bezoek aan de overzetacties. Voor dit jaar zijn 6 klassen ingeschreven voor de les “Gekwaak in de klas”.

Maak zelf mee het verschil !

Amfibieën steken op verschillende plaatsen in Brugge de weg over. Hoe kan jij hen helpen?

  • Pas de snelheid van je wagen aan op landelijke wegen.
  • Hou er rekening mee dat de dieren op warme, natte voorjaarsavonden oversteken
  • Blijf ook met de fiets aandachtig, want ook op fietspaden vallen slachtoffers.
  • Laat paddensnoeren en kikkerdril ongestoord liggen.
  • Help de dieren naar de overkant: steeds van bos naar wei en met vochtige handen (gebruik bij voorkeur plastieken handschoentjes)
  • Zorg voor je eigen veiligheid en draag een fluojasje
  • Sluit je aan bij een paddenoverzetactie: www.paddenoverzet.be
  • Ga op 12 maart van 10 uur tot 12 uur samen met een gids op pad. Controleer samen de emmers en breng een bezoekje aan de poel, waar de kikkerdril en paddensnoeren bezichtigd kunnen worden. Ontdek hier ook interessante weetjes over padden, kikkers en salamanders. Inschrijven kan hier.
Brugge

563 kinderen helpen mee aan de paddenoverzet

BRUGGE – 29 klassengroepen met maar liefst 563 leerlingen ontdekken de paddenoverzet dit jaar. Enerzijds helpen ze de paddenoverzet begeleiden, maar ze leren ook heel wat over amfibieën. “Niets zo interessant als de natuur leren kennen in de praktijk”, klinkt het bij schepen van Openbaar Domein, Mercedes Van Volcem, “Het voorjaar mag dan misschien nog pril zijn, met temperaturen boven de 6 graden voelen de amfibieën al de lentekriebels en gaan ze op voortplantingstocht. De gevaren onderweg kunnen ze niet inschatten. Zo worden er sinds jaren al door heel wat vrijwilligers straten afgezet om de padden veilig over te zetten.”

Met temperaturen boven de 6 graden celsius en een regenbui voelen amfibieën de lente aankomen.  Vanuit hun winterschuilplaatsen in het bos, onder takkenhopen of een verdwaalde dakpan, trekken ze richting voortplantingswateren. Helaas ook zonder inzicht in de gevaren onderweg. Dat er gevaar dreigt, is duidelijk. Bruine kikkers, salamanders en padden worden gesmaakt door reiger, bunzing, egel, steenuil, marter, buizerd, ekster,… De honger na de winter is groot. Zelfs het feit dat de vrouwtjes in het voorjaar onverteerbaar zijn, doordat de duizenden eitjes die klaar zitten in hun buik bij contact met water gemeen opzwellen, beschermt de amfibieënmoeders niet.

“De lievelingskost zijn van heel wat roofdieren is echter niet het enige probleem waar de amfibieën mee te maken hebben. Ze hebben totaal geen inzicht in het mogelijke gevaar dat dreigt op een warme asfaltweg”, aldus de schepen, “ In tegendeel de bruine kikker en de paddenmannetjes zijn geneigd om op het warme asfalt op uitzicht te blijven staan. Ze willen zo snel mogelijk een partner beklimmen en vastgrijpen om samen de poel te bereiken. Ook de vrouwtjes nemen niet de kortste oversteek, maar brengen al gauw tot een half uur op de weg door.”

Gevaarlijke tocht

“Er zijn niet veel auto’s nodig om op een piekavond in de voorjaarstrek heel veel slachtoffers te maken.  De trekkracht van een wagen die aan grote snelheid passeert is genoeg om een dodelijke smak te veroorzaken”, legt Van Volcem uit. Ook moto’s en brommers rijden soms ongemerkt een salamander, kikker of pad plat.

“Die massasterfte wordt voorkomen door de oversteek te verhinderen. Door middel van een scherm langs de weg worden de amfibieën naar tunnels of emmers geleid. Vervolgens kunnen ze de straat ondergronds dwarsen, of worden ze door vrijwilligers naar de overkant gebracht”, gaat de schepen verder. Zo bereikt een groter aantal dieren de poel. Op grondgebied Brugge worden 3 overzetacties georganiseerd.  “Bij de Gemeneweidebeek staan de leerlingen van basisschool Paalbos paraat om de emmers te legen. In de Weidestraat vliegen de buurtbewoners er in. Langs de Zeeweg in Sint-Andries, monitoren een vaste groep vrijwilligers reeds meer dan 20 jaar de overzet. Een ongelooflijk toegewijde groep die zich inzet voor de padden”, stipt Van Volcem aan, “Laat ons duidelijk wezen: het werk van de vele vrijwilligers die jaarlijks een overzet- of raapactie houden is noodzakelijk. En niet alleen voor de amfibieën. De hele voedselcirculatie vaart er wel bij.”

Van de duizenden eitjes die afgezet worden, zullen slechts 2 of 3 kikkers uitgroeien tot geslachtsrijpheid en zich voortplanten. Het volledig ontbreken van broed- en ouderzorg, in combinatie de levenslange onveiligheid voor predatoren en het grote sterfgetal onder de wielen wordt gelukkig wat opgevangen door de hoge voortplantingscapaciteit.  Een volwassen bruine kikkervrouwtje zet tot 2500 eitjes af.

Activiteiten en kennismaking met amfibieën

Voor (klas)groepen werkte het Natuurcentrum een mooi aanbod uit. Enerzijds is er de mogelijkheid om op afspraak een overzetactie te bezoeken, te helpen met de overzet en een bezoek aan de poel te brengen. “Er is ook het kidslabo in het kasteel van Beisbroek die volledig ingericht is in het amfibieënthema. Het is steeds toegankelijk tijdens de openingsuren van het Natuurcentrum”, sluit Van Volcem af.

Meer info: +32 496 16 63 92 of schepen.vanvolcem@brugge.be

Brugge

Nog een laatste klassieke schermactie voor de Zeeweg en de Weidestraat

Meer licht, warmere dagen en neerslag? Reken er maar op dat de amfibieën dit als startsignaal voor de lente zien. En de lente, dat betekent nieuw leven. Om hun eitjes af te zetten hebben kikkers, padden en salamanders water nodig. “Al jaren ondernemen het Natuurcentrum Beisbroek, de ploeg openbaar domein van Sint-Andries en vrijwilligers actie door een overzet te organiseren”, zegt schepen Mercedes Van Volcem. “Hierbij wordt de reis door middel van een scherm en emmers onderbroken ter hoogte van de weg. Vrijwilligers brengen de diertjes daarna veilig naar de overkant.”

Amfibieëntunnels

In de loop van 2021 komt een permanente oplossing: amfibieëntunnels. “Op de twee locaties met de grootste trekbewegingen over de straat worden tunnels ingebouwd. Schermen leiden de diertjes naar de veilige doorgang. Hierdoor kunnen ze zonder menselijke tussenkomst veilig hun weg vervolgen. Ook andere dieren, zoals egels, muizen,… profiteren van deze oplossing. Weggebruikers ondervinden geen hinder: de tunnels zijn overrijdbaar. Een win-win situatie dus, die generaties lang meegaat”, verduidelijkt de Brugse schepen van Openbaar Domein Mercedes Van Volcem.

Zeeweg, Sint-Andries

De eerste plaatsing van de zeven tunnels vindt plaats in de Zeeweg in Sint-Andries. Hier worden niet enkel tunnels geplaatst. De Zeeweg krijgt ook verkeerskussens. Zo wordt het niet alleen veiliger voor de dieren maar ook voor de recreanten van Beisbroek, Tudor en Chartreusinnebos. Die zullen op een veiligere manier de Zeeweg kunnen kruisen. “De uitvoering van de werken is momenteel volop bezig. De aansluitende installatie van schermen volgt later dit jaar. Een keerpunt voor de traditionele schermactie die dit jaar voor de 23ste keer doorgaat. Met vorig jaar een eindresultaat van 2061 bruine kikkers, 517 padden, 202 alpenwatersalamanders, 34 kleine watersalamanders en 29 vinpootsalamanders naast 92 slachtoffers, een actie die duidelijk vruchten afwerpt. Het is zeker positief dat hier een permanente oplossing komt, ook de terugweg wordt hierdoor veiliger”, aldus de Brugse schepen Van Volcem.

Weidestraat, Assebroek

Ook in de weidestraat is voor de tweede keer een schermactie op poten gezet. Vorig jaar bleek het belang van hulp voor de amfibieën: 362 padden, 252 kikkers en 48 salamanders werden veilig aan de overkant gebracht. Dit jaar worden de vrijwilligers uit de straat bijgestaan door de ploeg van openbaar domein sectie Assebroek om het verlengde scherm op te bouwen en af te breken. De dagelijkse controle en het legen van de emmers wordt opgenomen door de buurtbewoners.

“Na afronding en evaluatie van de plaatsing van de tunnels in de Zeeweg, worden in de Weidestraat vijf tunnels geplaatst. Zo wordt ook hier een veilige doortocht voor de amfibieën en kleine zoogdieren gegarandeerd”, aldus schepen Van Volcem.

Maak zelf het verschil

Deze twee locaties zijn gekend en goed gemonitord. Maar ook op andere plaatsen steken amfibieën en zoogdieren de weg over. Het Natuurcentrum geeft alvast volgende tips mee:

Voor amfibieën:

  • Naast overzetacties kunnen ook raapacties georganiseerd worden op plaatsen waar geen schermactie mogelijk is.
  • Pas je snelheid aan op landelijke wegen. Op natte, warme voorjaarsavonden steken de meeste dieren over.
  • Ook op fietspaden vallen slachtoffers. Met wat aandacht kan je dit vermijden.
  • Laat kikkerdril en paddensnoeren ongestoord liggen.
  • Help ze naar de overkant (steeds van bos naar wei, met vochtige handen en bij voorkeur met plastieken handschoentjes).
  • Sluit je aan bij een paddenoverzetactie: www.paddenoverzet.be
  • Zorg voor je eigen veiligheid als je op pad gaat en draag een fluohesje.

Voor Egels:

  • Voorzie een egelwegel tussen jouw tuin en die van de buren. 15×15 cm is genoeg. Zo moeten ze de weg veel minder oversteken op zoek naar soortgenoten.
  • Maak van je tuin een egelparadijs. Zorg voor een voedselrijke bodem en schuilgelegenheid.
  • Het Brugse egelteam zoekt vrijwilligers die inwoners willen helpen bij het creëren van egelwegels. Neem een kijkje op https://www.brugge.be/help-de-egels-en-maak-een-egelwegel-2

Gekwaak in de klas: aanbod voor scholen

Uitstappen zitten er momenteel nog niet in, maar niet getreurd. ”In samenwerking met het Natuurcentrum hebben we een alternatief in petto. Vraag kosteloos de digitale les ‘gekwaak in de klas’ aan en breng zo de voorjaarstrek binnen in de klas. Schrijf je in via natuurcentrum@brugge.be en in maart ontvang je de les”, voegt de Brugse schepen Van Volcem nog toe.